معماری ظرف زندگیست(علی امانی)
آموزشی.پژوهشی.فرهنگی .اجتماعیمعماری ظرف زندگیست(علی امانی)
آموزشی.پژوهشی.فرهنگی .اجتماعیارتقاء هویت وتعاملات اجتماعی در روستا -شهرها
"اساس سکنی گزیدن رسیدن به ارامش وامنیتی است که از آشنایی بامکان ومحیط وطبیعت بر می اید" امروزه آرامش ساکنین شهرها چون بجنورد ؛که باتوسعه وگسترش بیش از حد به اطراف ومحیط طبیعی باعث از بین رفتن پتانسیل های خدادادی زمین وطبیعت شده اند؛به مخاطره افتاده وهرروز شاهد از بین رفتن مناظر بکر طبیعی –روستایی بیشتری درداخل ومجاور شهرها هستیم.ازطرفی احیاء هویت در شهر نه تنها با حفظ عناصر وصرف کالبد تاریخی ؛بلکه توسط حفظ تداوم تاریخی در نقش شهر؛سازمان فضایی؛نقاط عطف ونشانه های شهری ؛فضاهای جمعی وخاطرات نیز امکان پذیر است.یکی از مهمترین عناصر به جا مانده در شهرهای ایرانی؛کوچه باغها ومناطق روستایی می باشد که علاوه بر جذابیت وارامش دهندگیشان؛خاطرات ذهنی مشترک همه ایرانیان محسوب می شوند.در این راستا؛امروزه علاوه بر نگرش (گردشگری روستایی)که موضوع جهانی است وطرفداران بسیاری دارد؛نگرشی به نام روستا –شهر ها نیز مهم گردیده اند.مناطق روستایی که در حاشیه شهرها بوده ودر پی گسترش فیزیکی شهرها ؛در دل شهر به صورت ا رگانیک باقی مانده وبه زندگی خود ادامه می دهند؛نام روستا-شهر راگرفته اند.روستا شهرها منابع باارزش مهمی هستنند که علاوه بر اینکه بافضاهای سبز خود موجب تعدیل فضاهای شهری می شوند؛خاطرات وهویت شهر وجامعه رادربر می گیرند.حفظ ونگهداری از این میراث های تاریخی-طبیعی که بخشی از فرهنگ وهویت مارا شکل می دهند؛ضروری است.در این جهت؛ایده گردشگری روستایی ؛روستا-شهرها را به صورت فضاهای گردشگری شهری –روستایی ؛برای گذراندن اوقات فراقت وکسب آرامش واحیاء هویت وخاطرات ذهنی شهروندان؛دردل طبیعت بکر وبه دور از عوامل تکنولوژی وپیشرفت در شهرها فرض می کند بنابراین اتخاذ روشها وسیاستهایی که بتواند ضمن ایجاد پیوند قوی بین بافت روستایی وشهری؛موجب ارتقاء کیفیت زیست محیطی ساکنان شده؛کالبد وبافت رابه صورت اصلی خود حفظ کرده ونیازهای گردشگری را نیز تامین نماید؛حائز اهمیت است.
سوالات :
- آیا باکیفیت بخشی به محله های روستا –شهر می توان هویت و تعاملات اجتماعی محله راحفظ کرد؟
- چگونگی ساماندهی بافت روستا -شهر جهت ارتقاء بسترهای اقتصادی واجتماعی؟
سابقه و ضرورت موضوع :
به یقین هیچ شهر ایرانی تاریخ داری نیست که بافت فرسوده ویا محلات و ده های روستایی نداشته باشد .نپرداختن به بافتهایی روستایی وکهنه ؛چه به جای مانده از شهر نشینی دوران باشد وچه انباشته از جریانهای نابسامان ؛ باعث تخریب وفروپاشی هر چه بیشتر انها شده واین حکایت از ان دارد که همراه این تخریب ؛خاطرات ذهنی وگذشته به جای مانده ازشهر که مدفون شده وجای آنرا تصاویر مکرر ساختمانهاوبرجهای یک شکل می گیرد.
د.
باز گرداندن مردم وحفظ زندگی در این گونه بافتها اگر چه با نبود امکانات رفاهی به روز سخت است ؛اما با ساماندهی وتامین راهکارهای مهندسی شده؛ممکن ولازم است.از طرفی ؛توسعه بیش از حد بجنورد باعث تخریب بافتها وسازمان فضایی شهری شده است.ساکنین از بافتهای میانی برای پیدا کردن اسایش به سمت بافتهای بیرونی ودره ها ومناطق خوش آب وهوای اطراف شهر رفته وروستاهای مجاور بافت شهری را برای سکونت اختیار کرده اند.این امر موجب تخریب باغات وفضاهای بکر ودرختان شده؛بنابراین اتخاذ روشها وسیاستهایی که بتواند ضمن پیوند قوی بین بافت روستایی وشهری ؛موجب ارتقاء کیفیت زیست محیطی شود؛حائز اهمیت است.
مواردی که لزوم توجه به این گونه فضاهای روستایی درون شهری را ضرورت می گردانند؛عبارتند از:
- حفظ هویت وارتقاء تعاملات اجتماعی روستا -شهر
- لزوم جلوگیری از تخریب بافت های ارگانیک وطبیعت زیبای روستا-شهر
نقش دلبستگی به مکان در هویت بخشی به میدان های شهری
نقش دلبستگی به مکان در هویت بخشی به میدان های شهری |
دلبستگی به مکان، نقطه تلاقی عناصر کالبدی، فعالیت ها و مفاهیم ذهنی نسبت به مکان است. این حس دلبستگی موجب تبدیل فضا به مکانی با ویژگی های حسی و رفتاری خاص برای افراد می شود. میدان با ابعاد مختلف معنایی، کارکردی و کالبدی می تواند نقش مهمی در ارتقای کیفی فضاهای شهرهای امروز ایفا کند. در این میان، توجه به عوامل موثر در دلبستگی افراد به میدان های شهری می تواند نقش موثری در هویت و مطلوبیت میدان ها داشته باشد. با توجه به اهمیت دلبستگی به مکان در ارتقای کیفیت محیط، این تحقیق ضمن بررسی مفهوم دلبستگی و ابعاد آن، با تبیین شاخص های دلبستگی به مکان، نقش دلبستگی به مکان را در ایجاد مطلوبیت و هویت میدان های شهری بررسی می کند.
مرکز شهر همدان، به نام میدان آرامگاه بوعلی سیناست. پژوهش مذکور با روش مطالعه نمونه موردی و مطالعات میدانی و مصاحبه های حضوری با شهروندان همدانی و بازدیدکنندگان از میدان مذکور و تحلیل آن با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی انجام شده است. تحقیقات ثابت می کند ارزیابی بسیاری از شاخص های دلبستگی به این میدان بالاست و همین امر ذهنیت افراد را بر روی هویت آن موثر می سازد. از این رو مقاله استدلال می کند بین دلبستگی به مکان و هویت آن، رابطه مستقیم وجود دارد که این امر می تواند در طراحی میدان های شهری مورد توجه قرار گیرد. در بین عوامل مهم دلبستگی به میدان از جمله می توان به وجود آرامگاه بوعلی با معماری فاخر آن در مرکز میدان، امکان دسترسی مناسب به میدان، وجود عوامل و عناصر محیطی نظیر درختان و فضای سبز مناسب در میدان، فضاهای تجاری و روزمره اطراف میدان، جانمایی مناسب میدان به لحاظ موقعیت مرکزی در شهر، مناظر ذهنی و عینی مناسب میدان نام برد. نتایج این تحقیق می تواند راهبرد مناسبی برای طراحی میدان های شهری مطلوب در شهرهای معاصر فراهم کند. |
 |
| کلید واژه: دلبستگی به مکان، هویت مکانی، حس مکان، میدان آرامگاه همدان |